Όταν θέλουμε να δώσουμε στίγμα εμείς οι Νικαιώτες, δεν λέμε θα πάμε στην Πλατεία της 17ης Αυγούστου 1944. Λέμε ότι θα πάμε στην πλατεία της Οσίας Ξένης. Και αυτό, γιατί έτσι έχουμε συνηθίσει από πολύ παλιά, πιθανόν από τότε που χτίστηκε ο ιερός ναός. Η εκκλησία αυτή ανήκει στην Ιερά Μητρόπολη Νίκαιας και μαζί με τον Άγιο Νικόλαο, - όπου φυλάσσεται η εικόνα του Αγίου και είναι κειμήλιο των Μικρασιατών- και τον Άη Γιώργη, είναι οι πιο παλιές εκκλησίες στην Νίκαια.
Η πλατεία πήρε το όνομά της από την ημερομηνία που έλαβαν χώρα το δράμα και οι σφαγές εκείνη την ημέρα. Μαζί με τους Ναζί κατακτητές κατέφθασε στην προσφυγούπολη του Πειραιά, τη «Μικρή Μόσχα», όπως είχαν βαπτίσει την Κοκκινιά, και ο δωσίλογος Ν. Μπουραντάς.
Επικεφαλής της κτηνωδίας ήταν ο συνταγματάρχης Ιωάννης Πλυντζανόπουλος, ο ταγματάρχης Γιώργος Σγούρoς και ο διοικητής του μηχανοκίνητου τμήματος της Αστυνομίας Νίκος Μπουραντάς. Όλοι οι άνδρες μεταξύ 14-60 ετών διατάχθηκαν να πάνε στην πλατεία της Οσίας Ξένης για έλεγχο ταυτοτήτων.
Στις 08:00 ήταν ήδη συγκεντρωμένοι στην πλατεία και είχαν πλημμυρίσει τους δρόμους περίπου 25.000 άτομα, αφήνοντας κάποια κενά ώστε να μπορούν ενδιάμεσα να περνούν και να τους υποδεικνύουν οι δήμιοι.
Τους είχαν πει να κάθονται γονατιστοί με το κεφάλι ψηλά. Κάποιοι λιποθυμούσαν από την ζέστη. Οι γυναίκες που προσπαθούσαν να πλησιάσουν συγγενή τους για να τον βοηθήσουν, κακοποιούνταν βάναυσα μπροστά σε όλους.
Ελάχιστοι Κοκκινιώτες με μαύρες κουκούλες και καλυμμένα τα πρόσωπά υποδείκνυαν στους Γερμανούς ποιοι να εκτελεστούν.
Ο γνωστός χαφιές της Κοκκινιάς, Μπατράνης, διακρίνει μέσα στο πλήθος το λοχαγό του ΕΛΑΣ Αποστόλη Χατζηβασιλείου και με ειρωνεία τον χαιρετά «τα σέβη μου λοχαγέ» και δίνει το σύνθημα. Με την ξιφολόγχη του βγάζουν το μάτι, του σχίζουν τα μάγουλα, τον περιφέρουν ανάμεσα στο πλήθος ζητώντας του να προδώσει. Η απάντηση του ΕΛΑΣίτη λοχαγού ήταν «Πατριώτες, σηκώστε το κεφάλι, μη φοβάστε. Δεν πρόκειται να προδώσω κανέναν». Την ώρα που τον σύρανε για να τον κρεμάσουν, ήταν ήδη αναίσθητος. Λίγο πριν το τέλος του ψέλλισε. «ΠΑΤΡΙΩΤΕΣ ΕΚΔΙΚΗΣΗ»!!!.
Το σημείο της εκτέλεσης είναι κοντά στην πλατεία της Οσίας Ξένης, στη μάντρα ενός ταπητουργείου, στη συμβολή των οδών Κιλικίας και Θειρών. Η μάντρα του υφαντουργείου Παγιασλή γεμίζει με πτώματα.
Προδίδεται το κρησφύγετο μιας ομάδας στην οποία συμμετέχει η Διαμάντω Κουμπάκη κι έχει κι εκείνη το δικό της μαρτυρικό τέλος, αρνούμενη να μαρτυρήσει όσους γνώριζε και προτρέποντας τους ζωντανούς να συνεχίσουν και να πάρουν εκδίκηση. Ο αγωνιστής Κώστας Περιβόλας έπιασε τον Πλυντζανόπουλο από τον λαιμό, του έβγαλε την κουκούλα, χωρίς να προλάβει να κάνει τίποτα άλλο καθώς αστραπιαία τον εκτέλεσαν.
Τα πτώματα από τις εκτελέσεις είχαν γίνει σωρός, το ένα πάνω στο άλλο. Οι Γερμανοί έδωσαν διαταγή στους κουκουλοφόρους να πάρουν από τους νεκρούς ό,τι αντικείμενα αξίας είχαν πάνω τους, ρολόγια, δαχτυλίδια κ.λ.π. Δεν πρόλαβαν να ολοκληρώσουν το "έργο" τους οι κουκουλοφόροι και οι ίδιοι οι Γερμανοί σκότωσαν μερικούς από αυτούς. Ανάμεσά τους ο προδότης Μπατράνης και ο Μπεμπέκογλου.
Αυτή η πλατεία είναι ποτισμένη με αίμα και γεμάτη από κραυγές αντρών και γυναικών που "έπεσαν" ηρωικά για την απελευθέρωσή μας από τους Γερμανούς, τους ταγματασφαλίτες και τους δωσίλογους. Όπου και να κοιτάξεις, φέρνεις στη μνήμη σου εκείνες τις βασανιστικές στιγμές αθώων ανθρώπων, που για το μόνο που μάχονταν ήταν η ελευθερία τους.
Αυτή είναι μια γνωστή πλατεία στην Νίκαια και κάθε χρόνο αυτή τη μέρα γίνεται μνεία σε εκείνους που θυσιάστηκαν για να είμαστε εμείς τώρα ελεύθεροι. Φέρνοντας όμως στην μνήμη σου εκείνες τις στιγμές και παρατηρώντας την ησυχία που έχει αυτό το μέρος θεωρείς ότι μετά από εκείνη τη μέρα, απλά σώπασε! Ήταν τόσο ηχηρό αυτό που συνέβη εκεί πριν από τόσα πολλά χρόνια, που φτάνει για πάντα.
Σήμερα, μπορείτε να την επισκεφθείτε, είναι μια πολύ μεγάλη και ήσυχη πλατεία, να την περιεργαστείτε και να δείτε το μνημείο που έχουν χτίσει για τους ήρωες εκείνους και δίπλα στο οποίο κάθε χρόνο γίνεται αναφορά σε αυτούς.
Εάν ξέρεις αυτή την ιστορία όμως και το τί έχει συμβεί εκεί, μου φαίνεται πως δύσκολα θα κάτσεις εκεί να απολαύσεις τον καφέ σου. Θα ανοιγοκλείνεις τα μάτια σου και θα ακούς τις κραυγές των ανθρώπων που εκτέλεσαν, θα πατάς το πέλμα σου στο έδαφος και θα γλιστράς πάνω στο αίμα των ζωντανών που χύθηκε. Η ενέργεια αυτού του τόπου, όπου συνέβησαν τόσα πολλά, θα σε κάνει να αναρωτιέσαι συνεχώς ότι "εάν ήσουν εσύ στη θέση τους, θα μπορούσες να κάνεις το ίδιο";
Add comment
Comments